OKUMA SÜRESİ 3 dk
Kahneman’a göre beynin karar verme mekanizması ikiye ayrılıyor: Pilot ve oto-pilot modu. Pilot modu düşünürken devreye giriyor ve yavaş çalışıyor. Oto-pilot modu ise hızlı ancak düşünmeden, duygu ve algılarla aksiyon alıyor. Güçlü markalar tüketicide oto-pilot modunu devreye soktuklarından çoğu zaman işleri şansa kalmıyor.
Yeni bir şey öğrenirken pilot devreye giriyor, duruyor ve düşünüyor. Bu nedenle daha yavaş bir bölüm. Nobel ödüllü Daniel Kahneman’ın bahsettiği beynin oto-pilot kısmı ise sezgilerle çalışan, hızlı, otomatik ve aksiyonları düşünmeden alan bir yapı. Buna bağlı olarak bu kısım, pilot kısma kıyasla daha az enerji harcamakta.
Bu konu ile ilgilendiyseniz ilkel beyin yazısını da okuyabilirsiniz.
Meşhur 10.000 saat kuralını duymuşsunuzdur; bir öğrenimin gerçekten sezgisel ve otomatik hale gelmesi için gerekli olan vakit. Yani aslında pilot modunda öğrendiğimiz bir aktiviteyi yeterli deneyimden sonra oto-pilot moduna alabiliyoruz.
Kahneman’ın oto-pilot moduna örnek vermek gerekirse,
İlk kez araba kullanmayı veya yüzme öğrendiğiniz zamanları düşünün. Bugün çok basit bir şekilde yaptığınız bu aktiviteler ilk zamanlarda oldukça çaba gerektirmiş ve sizi zorlamış olabilir. Fakat uzun süren bir öğrenim sürecinden sonra yürümek gibi kolay bir hale gelmiştir. Bunun nedeni, beyninizin artık bu aktiviteleri oto-pilot moduna almış olması.
Farkında olmadan da olsa çoğu zaman insanlar anlık çözümleri ve kararları oto-pilot mantığıyla alarak hayatlarına devam ediyor. Buna karşın oluşabilecek yeni bir problem ihtimaline karşı pilot modu da her zaman yedekte beklemektedir.
Yani pilot kısmı bilinçli bir şekilde çalışırken oto-pilot kısmı ise bilinç dışında siz farkında olmadan çalışıyor.
İnsanlar olarak satın alma tercihlerimizin %90’ını bilinçli olarak yapmıyoruz. (Martin Lindstrom, 2014). Yani tüketiciler aslında tercihlerinin altında yatan nedenlerin farkında değil. Bunun temel sebebi ise satın alma davranışlarımızın kaynağının bilinç dışında oluşmasıdır.
Şöyle örnekleyelim;
Bir fast-food dükkanına gittiğinizi düşünün. Kasiyer içecek ne olsun diye sorduğunda insanların büyük çoğunluğu aklına gelen ilk tercihi olan Cola’nın adını söyleyecektir. Farklı bir şey içmek isteyen tüketici duracaktır, düşünecektir ve kararını öyle verecektir.
İşte güçlü markalar Kahneman’ın da söylediği oto-pilotu bu örnekteki gibi aktive eder ve işlerini şansa bırakmazlar. Daha az güçlü markaların tüketicileri ise durur, satın alma kararı hakkında pilot modunu devreye sokarak düşünür. Bu durumda da markanın tüketiciyi kaybetme olasılığı da devreye girmiş olur. (Telesian, 2014)
Peki sizin markanız ne kadar güçlü?
